استراتژی‌هایی برای حسابداری شرکت‌های سبز
استراتژی‌هایی برای حسابداری شرکت‌های سبز
منبع: کتاب حرکت به سمت پایداری
جهان به سمت سبز شدن و توجه بیشتر به پایداری پیش می‌رود. امروزه نه‌تنها شرکت‌ها به صورت داوطلبانه اهمیت بیشتری به مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی می‌دهند، بلکه می‌دانند در صورت انجام ندادن این کار حتی ممکن است بقای خود را از دست بدهند (به‌دلیل فشارهای جامعه، رقبا و دولت). با این وجود، واحدهای حسابداری و مدیریت مالی شرکت‌ها می‌توانند مانعی بزرگ در مسیر سبز شدن شرکت‌ها باشند.
سلیم خلیلی مدرس و مشاور حوزه کسب و کار و برگزار کننده دوره های MBA و DBA با مجوز وزارت علوم و همکاری دانشگاه های داخلی و خارجی، این مطلب را برای شما انتخاب کرده است
به‌طور سنتی، این دو واحد نقش و اهمیتی غیرقابل انکار در سازمان‌ها داشته و تصمیمات مدیریتی را هدایت کرده‌اند. اما تمرکز بیش از حد بر هزینه‌ها و منافع ملموس و کوتاه‌مدت باعث می‌شود بسیاری از اقدامات سبز قابل انجام شرکت‌ها، غیراقتصادی به نظر برسند. از طرف دیگر، حتی در صورت تمایل برای اصلاح کردن این کاستی‌های حسابداری و مدیریت مالی، هنوز چارچوب‌های جهانی پذیرفته‌شده‌ای در این زمینه وجود ندارد.
اما به هر حال باید این مشکلات حل شوند. شما باید برای سازمان و شرکت خود، ابزاری مدیریتی و اندازه‌گیری فراهم کنید تا با استفاده از آن بتوانید به گزارش‌دهی (داخلی و خارجی) درباره عملکرد خود در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی اقدام کنید. ما کارهایی را که می‌توان به این منظور انجام داد یا ابزارهایی که می‌توان استفاده کرد، به سه دسته کلی تقسیم کرده‌ایم:
۱) ایجاد یک چارچوب اندازه‌گیری و گزارش‌دهی نتایج: شما به یک نظام اندازه‌گیری احتیاج دارید تا اطلاعات مربوط به عملکرد سبزتان را جمع‌آوری کرده و بتوانید گزارش‌هایی (برای استفاده داخلی یا خارج از سازمان) تنظیم کنید. در حال حاضر، هیچ چارچوب رایج و مورد توافقی در جهان برای تهیه این گزارش‌ها وجود ندارد. به همین دلیل، نیاز است که خودتان به طراحی یک چارچوب جدید و اصلاح آن در طول زمان اقدام کنید. با این حال می‌توان از برخی روش‌های اندازه‌گیری مرسوم در مدیریت برای ایجاد چارچوب ویژه خود استفاده کرد. برخی از چارچوب‌هایی که می‌توان از آنها استفاده کرد، به این شرح هستند: «ضایعات صفر»، «ساختمان‌های سبز»، «شیمی سبز و غیرسمی»، «سلامت جامعه»، «مسوولیت‌پذیر اجتماعی»، «خط قرمز سه‌گانه (اقتصاد، اجتماع و محیط‌زیست)»، «کارآیی منابع»، «مدیریت ریسک»، «گواهینامه محصول»، «نظارت بر محصول»، «مدیریت ذی‌نفعان»، «رشد هوشمند» و «کیفیت (البته کیفیتی که شامل مولفه‌های توجه به اجتماع و محیط‌زیست هم بشوند)». در این بین، باید به این موضوع توجه کرد که با توجه به شرایط هر شرکت و سازمانی، چارچوب اندازه‌گیری و گزارش‌دهی خاصی برای آن مناسب خواهد بود. به‌طور معمول برای هر شرکت و سازمانی، توجه بیشتر به یک یا دو مورد از این چارچوب‌های نمونه مفیدتر بوده و می‌توان گزارش‌ها را پیرامون اقدامات انجام شده در آن حوزه (و هزینه‌ها و منافع ناملموس و بلندمدت آنها) سر و شکل داد.
۲) تعیین اینکه چه چیزی «بهتر» است: شما نیاز به ابزارهایی دارید تا به درک کل‌گرایانه‌تر شما کمک کند. باید بتوانید از قالب‌های تفکر سنتی خارج شده و تشخیص دهید کدام گزینه‌های پیش روی شما پایدارتر بوده و منافع بیشتری در پی دارد. تحلیلگران اقتصادی، علاوه‌بر آنکه سازمان‌ها را قادر می‌سازند تا گزارش‌هایی معتبر و مفید ارائه کنند، باید امکان تصمیم‌های بهتر و پایدارتر را هم فراهم کنند؛ کاری که از عهده حسابداری و مدیریت مالی سنتی ساخته نیست.
یکی از راه‌ها برای تصمیم‌گیری‌های بهتر و دقیق‌تر، آن است که هزینه‌ها و منافع مرتبط با تمام فعالیت‌ها و محصولات شرکت تعیین شوند. به‌عنوان مثال، حذف مواد شیمیایی سمی از فرآیندهای تولیدی یک شرکت با اینکه ممکن است منجر به هزینه‌های بیشتر شود، سلامت بیشتر کارکنان، افزایش رضایت احتمالی آنها، بهبود وجهه اجتماعی نشان تجاری، حمایت دولتی بیشتر و کاهش هزینه‌های بیمه شرکت را در پی خواهد داشت. تصمیم‌گیری بهتر، زمانی انجام می‌شود که به این منافع ناملموس هم توجه شود. مورد دیگری که باید در تصمیم‌گیری‌های پایدار مورد توجه قرار بگیرد، هزینه‌های تصمیمات در تمام طول عمر محصول است. به‌عنوان مثال، کفپوش‌هایی که از جنس پلاستیک وینیل هستند، ممکن است قیمت کمتری نسبت به سایر گزینه‌های بازار داشته باشند، اما طول عمر اندک آنها و هزینه‌های بالای تعویض دوباره کفپوش باعث می‌شود تا در حقیقت یکی از پرهزینه‌ترین کفپوش‌های بازار باشند.
۳) ایجاد ابزارهای تصمیم‌گیری برای مدیریت تقابل‌های غیرقابل اجتناب: در نهایت و فارغ از شیوه گزارش‌دهی یا تصمیم‌گیری‌های شما، همواره با مسائل غیرقابل اجتنابی مواجه می‌شوید که باید با مدیریت صحیح آنها، عملکرد پایداری خود را بهبود ببخشید. تصمیم‌گیری‌همواره آسان نیست و گاهی مسائلی پیش می‌آید که نیاز به واکنش سریع شما خواهد بود. برخی از این تصمیم‌گیری‌های الزامی حتی ممکن است بین گزینه‌های نخواستنی و آسیب‌زا باشد. اما باز هم می‌توان با روش‌هایی از تصمیم‌گیری اشتباه دوری کرد. یکی از راه‌های رسیدن به این هدف، توفان فکری است. از خودتان بپرسید چگونه می‌توان فعالیت‌های کنونی یا آینده را به شکلی تغییر داد تا منافع بیشتری به محیط‌زیست و اجتماع برسد. در این حالت، قطعا گزینه‌هایی برای بهبود به ذهن خواهد رسید.
روش دیگری که می‌تواند برای بهبود عملکرد پایدار خود استفاده کرد، وزن‌دهی کردن به منافع مختلف است. به‌طور معمول هیچ گزینه‌ای (در فعالیت یا تولید محصولات) نمی‌تواند از هر نظر بهترین باشد، اما بهترین گزینه آن است که از نظر توجه به معیارهای سه‌گانه (اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی) بیشترین امتیاز را به دست آورد.اما راه دیگری که میتوانید برای بهبود عملکرد پایداری خود در پیش بگیرید، نگاه پیش‌نگرانه است. بازار به سمت محصولات سبز و پایدارتر پیش می‌رود. اگر بتوانید متوجه نیاز و بازار در حال شکل‌گیری شوید، میتوانید به سرعت اقدام کرده و از رقبای خود پیشی بگیرید. همچنین دولت هم به تدریج امتیازها و مشوق‌هایی در حوزه‌های مختلف پایداری ارائه می‌کند که می‌توان به تشخیص آنها و برنامه‌ریزی برای کسب‌شان اقدام کرد.
نویسندگان: دارسی هیچکاک و مارشا ویلارد
مترجم: مهدی نیکوئی
با خدمات آموزشی و مشاوره ای ما بیشتر آشنا شوید:
ارائه خدمات مشاوره ای در دو بخش مشاوره فردی و کسب و کار
